Debian - tiền thân của nhiều hệ điều hành Linux khác - vừa phát hành phiên bản 11 thử nghiệm với nhiều sự thay đổi và cải thiện. Trong bài viết này, ITRUM mời bạn đọc cùng mình điểm qua những điểm mới trên phiên bản này nhé.
◤ giới thiệu về Debian 11 ◢
Debian ra đời vào năm 1993 và đến nay vẫn là một trong những bản Linux ổn định và linh hoạt nhất. Nhiều bản phân phối phổ biến khác của Linux, có thể kể đến như Ubuntu, Linux Mint, hay Raspberry Pi OS (trước đây được gọi là Raspian) có nguồn gốc từ Debian.
Bản Debian 11 được đặt tên theo chú ngựa trong bộ phim hoạt hình Toy Story đình đám - Bullseye. Debian sẽ thay thế hoàn toàn Debian 10.10 Buster vào ngày 14 tháng 8 (2021) sắp tới. Từ đây đến thời điểm đó, bạn đọc vẫn có thể tham gia vào giai đoạn thử nghiệm (testing stage) của phiên bản này nếu có đam mê.
◤ Debian Bullseye 11 có gì mới? ◢
1. Giao diện mới
Debian 11 Bullseye được tích hợp sẵn giao diện Homeworld được tạo ra bởi Juliette Taka. Lấy nguồn cảm hứng từ phong trào Bauhaus đầu thế kỷ 20, giao diện có rất nhiều màu xanh lam đậm và các hình học đơn giản.
Giao diện desktop trên Debian 11
Điểm đặc biệt trên Debian 11 Bullseye là giao diện Homeworld không chỉ xuất hiện trên mỗi trình cài đặt (installer) hay desktop, mà còn có trên GRUB và thậm chí là website của Debian.
2. Nâng cấp Kernel
Linux kernel (nhân Linux) của Bullseye đã được nâng cấp từ 4.19 (trên bản Debian 10.10 Buster) lên 5.10. Với sự nâng cấp Linux kernel, bên cạnh sửa một số lỗi nhỏ thì Debian 11 có khả năng hỗ trợ tương thích phần cứng tốt hơn, cũng như khai thác các nguồn tài nguyên hiệu quả hơn.
3. Cập nhật Package Base
Sau khi nâng cấp từ Debian 10.10 Buster, hơn một nửa số package thông báo cập nhật. Trên Debian 11 Bullseye, tổng số package lên đến 58.000.
2. Nâng cấp Kernel
Linux kernel (nhân Linux) của Bullseye đã được nâng cấp từ 4.19 (trên bản Debian 10.10 Buster) lên 5.10. Với sự nâng cấp Linux kernel, bên cạnh sửa một số lỗi nhỏ thì Debian 11 có khả năng hỗ trợ tương thích phần cứng tốt hơn, cũng như khai thác các nguồn tài nguyên hiệu quả hơn.
3. Cập nhật Package Base
Sau khi nâng cấp từ Debian 10.10 Buster, hơn một nửa số package thông báo cập nhật. Trên Debian 11 Bullseye, tổng số package lên đến 58.000.
Một số package cơ bản được cập nhật có thể kể đến là LibreOffice (version 7.0), Calligra (version 3.2) và GIMP (version 2.10.22). Ngoài ra GNOME DE giờ được nâng cấp lên bản 3.38. Một số DE cơ bản khác của Debian cũng được nâng cấp, ví dụ như Xfce (version 4.16), LXDE (version 11), LXQt (version 0.16), MATE (version 1.24) và KDE Plasma (version 5.20).
4. Cải thiện in ấn và scan
CUPS và SANE là hai tiện ích mới giúp quản lý in và scan trên hệ điều hành Debian 11 Bullseye. Với hai tiện ích CUPS và SANE giúp loại bỏ những yêu cầu rắc rối, rườm rà (như driver chẳng hạn), việc in/scan trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.
Theo báo cáo của Debian, CUPS và SANE thậm chí có thể giúp Debian 11 Bullseye tương thích tốt với các thiết bị in/scan có tuổi đời trên 5 năm.
6. Cải tiến bảo mật mật khẩu
Debian 11 đã thay thế thuật toán mã hoá mặc định đối với các mật khẩu tài khoản nội bộ bằng yescrypt. Phiên bản Debian 10 Buster tiền nhiệm mặc định sử dụng SHA-512 và không hỗ trợ yescrypt. Nhờ sợ thay thế này, một số vấn đề bảo mật đáng quan ngại được tìm thấy trên SHA-256 và SHA-512 về cơ bản được giải quyết. Đáng chú ý hơn, Fedora dự kiến sẽ tiếp bước Debian 11 trong việc sử dụng yescrypt trong phiên bản tiếp theo.
Tuy nhiên, sự thay đổi này có thể gây ra một số vấn đề khi bạn nâng cấp từ phiên bản cũ hơn lên Debian 11 Bullseye. Chính bản thân Debian đã đề cập đến vấn đề này và đưa ra hướng giải quyết trên trang chủ. Nếu bạn đọc cần xem thì hãy vào link dưới đây và tham khảo mục 5.1.4:
7. Hỗ trợ các tập tin hệ thống exFAT
Trên các phiên bản tiền nhiệm, người dùng buộc phải dùng một số thủ thuật mới có thể sử dụng FUSE (Filesystem in Userspace) để mount và sử dụng các ổ đĩa với định dạng exFAT. Với sự nâng cấp về Linux kernel, Debian 11 Bullseye đã có thể tương thích với các phân vùng exFAT.
Nhờ sự tương tích này, các thiết bị nhớ ngoài (ổ cứng di động, USB) được định dạng từ các thiết bị chạy Windows hay macOS đã có thể sử dụng thẳng trên Debian. Ngoài ra, exfatprogs là package có sẵn trên Debian 11, giúp người dùng tạo/định dạng ra các phân vùng exFAT.
Lưu ý rằng đây vẫn là bản thử nghiệm và nhà phát hành từ chối chịu trách nhiệm với bất kỳ lỗi nào xảy ra. Nếu bạn vẫn sợ có rủi ro, ITRUM khuyến khích chờ đến bản chính thức - đã lên lịch phát hành vào 14/8 sắp đến.
1. Nâng cấp từ Debian 10 Buster
Để nâng cấp từ Debian 10 Buster, các bạn có thể xem hướng dẫn đầy đủ ở đây: Chapter 4. Upgrades from Debian 10 (buster)
2. Cài đặt mới hoàn toàn
Để cài đặt mới Debian 11 Bullseye, vui lòng xem tại đây: Debian bullseye -- Installation Guide
Debian 10 Buster sẽ tiếp tục nhận các bản cập nhật bảo mật đến tháng 7 năm 2022 và hỗ trợ dài hạn đến tháng 6 năm 2024.
4. Cải thiện in ấn và scan
CUPS và SANE là hai tiện ích mới giúp quản lý in và scan trên hệ điều hành Debian 11 Bullseye. Với hai tiện ích CUPS và SANE giúp loại bỏ những yêu cầu rắc rối, rườm rà (như driver chẳng hạn), việc in/scan trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.
Theo báo cáo của Debian, CUPS và SANE thậm chí có thể giúp Debian 11 Bullseye tương thích tốt với các thiết bị in/scan có tuổi đời trên 5 năm.
6. Cải tiến bảo mật mật khẩu
Debian 11 đã thay thế thuật toán mã hoá mặc định đối với các mật khẩu tài khoản nội bộ bằng yescrypt. Phiên bản Debian 10 Buster tiền nhiệm mặc định sử dụng SHA-512 và không hỗ trợ yescrypt. Nhờ sợ thay thế này, một số vấn đề bảo mật đáng quan ngại được tìm thấy trên SHA-256 và SHA-512 về cơ bản được giải quyết. Đáng chú ý hơn, Fedora dự kiến sẽ tiếp bước Debian 11 trong việc sử dụng yescrypt trong phiên bản tiếp theo.
Tuy nhiên, sự thay đổi này có thể gây ra một số vấn đề khi bạn nâng cấp từ phiên bản cũ hơn lên Debian 11 Bullseye. Chính bản thân Debian đã đề cập đến vấn đề này và đưa ra hướng giải quyết trên trang chủ. Nếu bạn đọc cần xem thì hãy vào link dưới đây và tham khảo mục 5.1.4:
- Chapter 5. Issues to be aware of for bullseye
7. Hỗ trợ các tập tin hệ thống exFAT
Trên các phiên bản tiền nhiệm, người dùng buộc phải dùng một số thủ thuật mới có thể sử dụng FUSE (Filesystem in Userspace) để mount và sử dụng các ổ đĩa với định dạng exFAT. Với sự nâng cấp về Linux kernel, Debian 11 Bullseye đã có thể tương thích với các phân vùng exFAT.
Nhờ sự tương tích này, các thiết bị nhớ ngoài (ổ cứng di động, USB) được định dạng từ các thiết bị chạy Windows hay macOS đã có thể sử dụng thẳng trên Debian. Ngoài ra, exfatprogs là package có sẵn trên Debian 11, giúp người dùng tạo/định dạng ra các phân vùng exFAT.
◤ cài đặt mới/nâng cấp Debian 11 beta ◢
Lưu ý rằng đây vẫn là bản thử nghiệm và nhà phát hành từ chối chịu trách nhiệm với bất kỳ lỗi nào xảy ra. Nếu bạn vẫn sợ có rủi ro, ITRUM khuyến khích chờ đến bản chính thức - đã lên lịch phát hành vào 14/8 sắp đến.
1. Nâng cấp từ Debian 10 Buster
Để nâng cấp từ Debian 10 Buster, các bạn có thể xem hướng dẫn đầy đủ ở đây: Chapter 4. Upgrades from Debian 10 (buster)
2. Cài đặt mới hoàn toàn
Để cài đặt mới Debian 11 Bullseye, vui lòng xem tại đây: Debian bullseye -- Installation Guide
◤ về số phận của debian 10 Buster ◢
Debian 10 Buster sẽ tiếp tục nhận các bản cập nhật bảo mật đến tháng 7 năm 2022 và hỗ trợ dài hạn đến tháng 6 năm 2024.
Eugene
Tham khảo HowToGeek
Sửa lần cuối bởi điều hành viên:
